Basınçlı Hava Tesisat Sistemleri
Basınçlı hava tesisatı, ana boru şebekesinin maliyeti (genelde) basınçlı hava sisteminin tesis (kuruluş) maliyetinin yüksek bir kısmını (oranını)
oluşturur. Boru çapını küçük seçmek yatırım maliyetini düşürür; ama, sistemdeki basınç kaybı boru çapı küçüldükçe büyüdüğü için, basınçlı hava sisteminin işletme maliyeti yükselir. Sonuç olarak, başlangıçta boru çapını küçük seçerek yapılacak maliyet tasarrufu , kısa bir süre sonra, basınç kayıplarından ileri gelen işletme maliyeti artışının altında kalarak, anlamını yitirecektir.
Yeni yada yeniden düzenlenen bir tesiste basınçlı hava tesisatının boru yerleşimi (buhar, su v.s boru şebekesi ve elektrik bağlantılarından daha) öncelikli olarak planlanmalıdır; aksi takdirde, ana boru şebekesinin diğer boru şebekeleri ve elektrik bağlantılarıyla çakışmaması için, dolambaçlı yapılması gerekir ki; bu da, basınç kayıplarının artmasına yol açar.
Basınçlı hava tesisatı ana boru şebekesi iki türlü olabilir:
(a) Kullanım noktasına yada noktalarına kadar giden tek bir besleme hattı.
(b) Çember (Halka, Ring) düzeninde ana boru şebekesi. Kullanım noktası ve besleme (kompresör) yeri birbirine yakın tesisler için, tek hatlı ana boru şebekesi yeterlidir. Bu durumda, boru çapının borudan geçecek en yüksek hava miktarına (debisine) göre bulunacak basınç kaybı değerinin izin verilen en yüksek basınç kaybından az olmasını sağlayacak büyüklükte (veya daha büyük) olması gerekir. Tüm boru şebekesinin iyi desteklenmesi gerekir.
Çok sayıda hava kullanım noktaları olan büyük tesislerde, çember (ring) şeklinde ana boru şebekesi dizaynı her hangi kullanım noktasına giden hava hızının düşük tutulabilmesini sağlar. Tek bir kullanım noktasına iki ayrı yönden hava gelmesi dolayısıyla, kullanım noktasına giden havanın akış hızı düşük olur. Şebekenin uygun yerlerine konulan kesme valfleri (vanalar) vasıtasıyla, gereken zamanlarda ana boru şebekesinin bir kısmının bakıma alınmak üzere devre dışı bırakılması sağlanabilir. Ana boru şebekesi, gerekirse, zemin altından tavan seviyesine kadar, herhangi bir seviyede olabilir. Kolay servis ve kondensat boşaltma (drenaj) yapılabilmesi ve kolay erişilebilmesi açısından, ana boru şebekesinin yüksek seviyede (zeminden yukarıda) olması avantajlıdır. Ana boru şebekesinin kullanım alanını sarması ve direkt bağlantılı olması sağlanmalıdır. Basınç kayıplarının düşük tutulabilmesi için, çember (halka, ring) hava şebekesi büyük eğrilik yarıçaplı bükümlerden yapılmalıdır, (ani dönüşlü) dirsek kullanılmamalıdır. Ana boru şebekesinin akış yönüne doğru yaklaşık %1 eğimli yapılması ve uygun aralıklarla, tersine eğim verilerek (karşı tarafta) ilk seviyesine getirilmesi gerekir. En düşük seviyelerde boşaltma (tahliye, drenaj) cepleri (kapları) olmalı ve bu noktalardan boşaltma valfleri yada aygıtları vasıtasıyla kondensat (su veya su/yağ karışımı) boşaltılabilmelidir.
(a) Kullanım noktasına yada noktalarına kadar giden tek bir besleme hattı.
(b) Çember (Halka, Ring) düzeninde ana boru şebekesi. Kullanım noktası ve besleme (kompresör) yeri birbirine yakın tesisler için, tek hatlı ana boru şebekesi yeterlidir. Bu durumda, boru çapının borudan geçecek en yüksek hava miktarına (debisine) göre bulunacak basınç kaybı değerinin izin verilen en yüksek basınç kaybından az olmasını sağlayacak büyüklükte (veya daha büyük) olması gerekir. Tüm boru şebekesinin iyi desteklenmesi gerekir.
Çok sayıda hava kullanım noktaları olan büyük tesislerde, çember (ring) şeklinde ana boru şebekesi dizaynı her hangi kullanım noktasına giden hava hızının düşük tutulabilmesini sağlar. Tek bir kullanım noktasına iki ayrı yönden hava gelmesi dolayısıyla, kullanım noktasına giden havanın akış hızı düşük olur. Şebekenin uygun yerlerine konulan kesme valfleri (vanalar) vasıtasıyla, gereken zamanlarda ana boru şebekesinin bir kısmının bakıma alınmak üzere devre dışı bırakılması sağlanabilir. Ana boru şebekesi, gerekirse, zemin altından tavan seviyesine kadar, herhangi bir seviyede olabilir. Kolay servis ve kondensat boşaltma (drenaj) yapılabilmesi ve kolay erişilebilmesi açısından, ana boru şebekesinin yüksek seviyede (zeminden yukarıda) olması avantajlıdır. Ana boru şebekesinin kullanım alanını sarması ve direkt bağlantılı olması sağlanmalıdır. Basınç kayıplarının düşük tutulabilmesi için, çember (halka, ring) hava şebekesi büyük eğrilik yarıçaplı bükümlerden yapılmalıdır, (ani dönüşlü) dirsek kullanılmamalıdır. Ana boru şebekesinin akış yönüne doğru yaklaşık %1 eğimli yapılması ve uygun aralıklarla, tersine eğim verilerek (karşı tarafta) ilk seviyesine getirilmesi gerekir. En düşük seviyelerde boşaltma (tahliye, drenaj) cepleri (kapları) olmalı ve bu noktalardan boşaltma valfleri yada aygıtları vasıtasıyla kondensat (su veya su/yağ karışımı) boşaltılabilmelidir.